Wybierając dietę dla naszego psa mamy kilka opcji. Możemy zdecydować się na suche lub mokre karmy komercyjne, BARF, albo możemy podawać psu dietę gotowaną. Karmy komercyjne są zwykle dobrze zbilansowane, ale są to produkty wysokoprzetworzone, a ich skład zwykle pozostawia wiele do życzenia. Producenci karm komercyjnych stosują często różnego rodzaju sztuczki, by przekonać nas, że ich produkty są dobre dla naszych psów. Jednak tak naprawdę zwykle przygotowane są z bardzo niskiej jakości składników i sprzedawane po zadziwiająco wysokich cenach.

Zdrową alternatywą dla karm komercyjnych może być odpowiednio zbilansowana dieta BARF, czyli biologiczne odpowiednie surowe jedzenie. Taka dieta składa się z surowego mięsa, podrobów, mięsnych kości, warzyw, owoców oraz dodatków w formie jaj i suplementów. Plusem diety BARF jest to, że dokładnie wiemy jakiej jakości jedzenie psu podajemy. Możemy też dopasować dietę pod indywidualne potrzeby naszego psa. Wymaga to jednak odrobiny wiedzy z zakresu żywienia psów. Jeżeli nie zbilansujemy odpowiednio takiej diety, może to doprowadzić do różnego rodzaju niedoborów i pogorszenia zdrowia naszego psa.

Gotowana dieta dla psa to nie resztki ze stoły czy ryż z warzywami i mięsem.
Zdrowa, gotowana dieta dla psa to nie resztki ze stołu, czy ryż gotowany z warzywami i mięsem.

Jeżeli nie chcemy podawać psu surowego mięsa, podrobów i mięsnych kości, możemy zastosować dietę gotowaną. Nie ma ona nic wspólnego z dawaniem psu resztek ze stołu! Nie jest to też dieta, w której podajemy gotowane mięso z warzywami i wypełniaczami w postaci ryżu, makaronu, kaszy, czy ziemniaków! Tego typu diety nie są dobrze zbilansowane i nie są zdrowe dla psa. Podając psu przyprawy i niektóre składniki zawarte w ludzkich posiłkach możemy poważnie psu zaszkodzić!

Czym jest gotowana dieta dla psa?

Skoro gotowana dieta dla psa nie ma nic wspólnego z karmieniem psa resztkami ze stołu, czy podawaniem mu gotowanego mięsa, warzyw i węglowodanowego zapychacza, czym ta dieta jest? Gotowana dieta dla psa opiera się na zasadach diety BARF, jednak wykorzystuje produkty poddane obróbce termicznej. Dlatego niektórzy nazywają tę dietę gotowanym BARFem lub gotowanym pseudoBARFem. Trzeba bowiem pamiętać, że BARF opiera się na podawaniu psu surowych posiłków. Można też spotkać się ze skrótem BACF od angielskiego Biologically Appropriate Cooked Food, czyli Biologiczne Odpowiednie Gotowane Jedzenie.

Dla kogo gotowana dieta?

Gotowaną dietę można podawać każdemu psu. Jednak najczęściej sięgają po nią osoby, które opiekują się psami chorymi. BACF sprawdzi się dobrze przy różnego rodzaju problemach z przewodem pokarmowym, u psów z chorą trzustką, czy w trakcie rekonwalescencji po operacji.

Niektórzy podają tę dietę psom, które z jakichś powodów nie chcą jeść surowego mięsa, czy surowych podrobów. Gotowana dieta może być też formą przejścia na BARF. W takim wypadku podajemy psu dietę gotowaną. Z czasem gotujemy mięso, czy podroby coraz krócej, aż w końcu przechodzimy na dietę w pełni surową.

Są też osoby, które z różnych powodów nie chcą podawać psu surowej diety. W takim wypadku najzdrowsze będzie zastosowanie diety gotowanej. Trzeba jednak pamiętać, że aby taka dieta była zdrowa dla psa, musi być odpowiednio skomponowana i zbilansowana.

Jak skomponować gotowaną dietę dla psa?

Jak już wspominałam wcześniej, gotowana dieta dla psa opiera się na zasadach diety BARF. O tym, jak skomponować dietę BARF pisałam już wcześniej. Nie będę więc powtarzać tu tych wszystkich informacji, które zawarłam w tamtym artykule. Zachęcam do jego lektury. Tutaj wspomnę tylko o najważniejszych założeniach oraz o różnicach pomiędzy dietą BARF i gotowanym jedzeniem dla psa.

Tabela pokazująca jaki procent masy ciała psa powinna stanowić jego dzienna dawka pokarmowa.
Orientacyjna tabela pokazująca jaki procent masy ciała psa powinna stanowić jego dzienna dawka pokarmowa.

Ilość jedzenia, które powinniśmy podawać psu w ciągu doby oraz ilość posiłków w przypadku obu diet jest taka sama. Podobnie wyglądają też piramidy żywieniowe psa. Jednak tu mamy pierwszą poważną różnicę. Jak zapewne wiecie z moich wcześniejszych artykułów, nie podajemy psom kości po obróbce termicznej! Takie kości mogą łamać się na ostre kawałki i stanowić zagrożenie dla zdrowia psa. Dlatego kości w piramidzie żywieniowej zastępujemy mięsem, a wapń musimy suplementować, o czym więcej napiszę za chwilę.

Ostatecznie piramida żywieniowa BACF składa się w 80% z produktów zwierzęcych i w 20% z produktów roślinnych. 60-70% powinno stanowić mięso z tłuszczem, 10-20% podroby, w tym maksymalnie 5% może stanowić wątroba, 15% warzywa i 5% owoce.

gotowana dieta dla psa - piramida żywieniowa z warzywami i owocami
Gotowana dieta dla psa – piramida żywieniowa z warzywami i owocami

Jeżeli nie chcemy podawać warzyw i owoców lub nasz pies z jakichś przyczyn nie chce ich jeść, możemy je z diety wykluczyć. W takim wypadku podajemy psu 80 – 90% mięsa z tłuszczem i 10 – 20% podrobów, w tym maksymalnie 5% wątroby. Wątroba jest cennym źródłem witamin A, E, K, czy witamin z grupy B w psiej diecie. Jednak podawanie jej psu w zbyt dużych ilościach może skończyć się przedawkowaniem, zwłaszcza witaminy A, co niekorzystnie odbije się na zdrowiu psa.

gotowana dieta dla psa - piramida żywieniowa bez warzyw i owoców
Gotowana dieta dla psa – piramida żywieniowa bez warzyw i owoców

Ponieważ mięso i podroby podczas gotowania tracą swoją wagę, trzeba pamiętać, by ważyć je jeszcze przed gotowaniem. Natomiast warzywa i owoce możemy ważyć po ugotowaniu.

Mięso, podroby i tłuszcze

Produkty zwierzęce powinny stanowić bazę diety naszego psa. W przypadku gotowanych posiłków możemy podawać psu wszystkie rodzaje mięs, również ryby bez ości, czy wieprzowinę. Wiele osób stosujących surową dietę unika wieprzowiny czy mięsa z dzika przez chorobę Aujeszkiego, czyli tzw. wściekliznę rzekomą. Jednak pod wpływem gotowania wirus wywołujący tę chorobę przestaje stanowić jakiekolwiek zagrożenie. Można więc spokojnie podawać psu zarówno gotowane mięso wieprzowe, jak i gotowane podroby wieprzowe.

Gotowane mięso wołowe

Mięso i podroby dla psa powinny być gotowane dość krótko. 15 minut w zupełności wystarczy. Dobrze jest też gotować mięso i podroby w stosunkowo małej ilości wody, najlepiej pod przykryciem i po ostudzeniu dodawać wywar do posiłków. Gotowanie sprawia bowiem, że część cennych składników odżywczych bezpowrotnie ucieka nam do wody lub odparowuje.

Jak już wspominałam wcześniej, nie podajemy psu kości po obróbce termicznej. Możemy natomiast ugotować mięso z kością i po ugotowaniu podać psu samo mięso obrane z kości wraz z wywarem. Trzeba jednak uważać na ilość gotowanych kości, ponieważ wywar z nich zawiera dużo fosforu, którego nie powinniśmy przedawkować. Nadmiar fosforu w diecie psa może doprowadzić między innymi do utraty masy kostnej, czy zwapnienia tkanek miękkich.

Warzywa i owoce

Warzywa i owoce w psiej diecie są głównie źródłem błonnika i węglowodanów. Jest to oczywiście ciekawe urozmaicenie diety i wiele psów chętnie zjada pokarm roślinny, jednak nie jest on konieczny. Jeśli jednak zdecydujemy się podawać psu warzywa i owoce musimy pamiętać, że nie wszystkie będą dla niego zdrowe. W tym artykule pisałam więcej o tym, które warzywa i owoce są dla psów szkodliwe i których lepiej unikać. Ponieważ owoce zawierają dużo cukru, mogą stanowić tylko niewielki dodatek do psiej diety.

Gotowane warzywa

Warzywa i owoce można podawać psu zarówno w formie ugotowanej, jak i surowej. Surowe warzywa i owoce najlepiej rozdrobnić np . trąc je drobno na tarce. Psy nie potrafią trawić celulozy, więc witaminy zawarte w roślinach są dla nich praktycznie niedostępne. Trąc warzywa czy owoce rozrywamy ściany komórkowe, przez co witaminy i inne substancje odżywcze stają się dla psów łatwiej dostępne.

Każdy sposób obróbki termicznej warzyw czy owoców nieuchronnie prowadzi do zniszczenia zawartych w nich witamin. Niektóre ulegną zniszczeniu pod wpływem wysokiej temperatury, inne przedostaną się do wody. Dlatego dobrym rozwiązaniem jest możliwie krótkie gotowanie całych warzyw na parze. Można też ugotować całe warzywa w niewielkiej ilości wody. Po ostudzeniu rozgniatamy warzywa na papkę i podajemy psu wraz z wywarem.

Warto też pamiętać o tym, by w psiej misce nie łączyć produktów roślinnych ze zwierzęcymi. Rośliny zawierają związki hamujące wchłanianie wielu cennych składników z produktów zwierzęcych, a błonnik utrudnia trawienie białka w żołądku psa. Dlatego posiłki roślinne najlepiej podawać osobno.

Suplementy w gotowanej diecie dla psa

W przypadku diety gotowanej podajemy psu te same suplementy podstawowe co w diecie BARF, czyli algi morskie, drożdże browarnicze, hemoglobinę z osoczem, olej z łososia lub z dorsza. Oczywiście suplementy dobieramy zawsze indywidualnie do psa i jego zapotrzebowania na poszczególne składniki. Jeżeli podajemy psu w diecie odpowiednią ilość łososia, to dodatek w postaci oleju z łososia może być już zbędny. Tak samo, jeżeli dieta naszego psa zawiera odpowiednią ilość żelaza, to nie ma już potrzeby podawania mu hemoglobiny.

Ponieważ w diecie gotowanej nie podajemy psu kości, musimy suplementować wapń. Jako suplement wapnia w diecie gotowanej można wykorzystać: sproszkowane skorupki z jaj, mączkę z małż nowozelandzkich, wapń z alg, mączkę kostną, cytrynian wapnia, czy węglan wapnia pozyskiwany z wapienia. Jeżeli nasz pies jest zdrowy, to nie ma większego znaczenia, który z tych suplementów użyjemy. Natomiast w przypadku psów z problemami zdrowotnymi suplementy trzeba dobierać z większą uwagą. Na przykład, jeśli mamy psa z chorobami układu pokarmowego, to sproszkowane skorupki jaj, mączka kostna, czy mączka z muszli mogą niepotrzebnie podrażnić przewód pokarmowy. Natomiast, jeżeli pies cierpi na nadkwasotę żołądka, to powinniśmy unikać również cytrynianu wapnia.

Innym suplementem, który powinniśmy dodać do gotowanej psiej diety, jest tauryna. Występuje ona głównie w mięsie i podrobach zwierząt. Niedobory tauryny w diecie psa mogą doprowadzić między innymi do zaburzeń widzenia, uszkodzeń serca, problemów z układem nerwowym, czy zaburzeń we wchłanianiu witamin. Niestety obróbka cieplna potrafi znacząco obniżyć zawartość tauryny w posiłku, więc trzeba ją suplementować.

Dodatkowo możemy oczywiście podawać psu inne suplementy uzupełniające, które wspomagają leczenie, poprawiają odporność psa, poprawiają wygląd sierści, czy pomagają walczyć z pasożytami.

Suplementów oczywiście nie gotujemy, tylko dodajemy je do ostudzonego, do temperatury pokojowej, posiłku. W artykule o suplementach w diecie BARF pisałam które suplementy najlepiej podawać z posiłkami zwierzęcymi, a które z roślinnymi. W przypadku diety gotowanej warto trzymać się tych samych wytycznych. Dzięki temu substancje aktywne z poszczególnych suplementów najlepiej się wchłoną do psiego organizmu.