Husky syberyjski to rasa, która wygląda, jakby uciekła prosto z dzikich stepów Syberii. Jego wilcza sylwetka, przenikliwe oczy i nieokiełznana energia sprawiają, że trudno oderwać od niego wzrok. To pies, który kocha ruch, wolność i towarzystwo człowieka ale tylko tego, który zrozumie jego dziką naturę. Jeśli myślisz o husky jako nowym członku rodziny, zapraszam do lektury. Opowiem wszystko, co musisz wiedzieć o tej niezwykłej rasie.
Historia rasy husky syberyjski
Husky syberyjski to jedna z najbardziej rozpoznawalnych ras psów na świecie. Ich historia sięga tysięcy lat wstecz i ściśle wiąże się z życiem i kulturą ludów zamieszkujących surowe rejony Syberii. Psy te były hodowane przez Czukczów, rdzenny lud zamieszkujący wschodnie obszary Rosji. Używano ich do ciągnięcia sań na dalekich dystansach, w trudnych warunkach pogodowych, a także do ogrzewania dzieci w nocy swoimi ciepłymi ciałami.
Czukczowie bardzo starannie selekcjonowali swoje psy. Największą wartość miały te osobniki, które łączyły w sobie siłę, wytrzymałość i zaufanie do człowieka. Husky nie mogły być agresywne ani zbyt niezależne, musiały współpracować z całym zespołem psów i swoim przewodnikiem. Psy, które się nie sprawdzały, nie były dopuszczane do dalszej hodowli.
Do Ameryki Północnej husky trafiły w 1909 roku za sprawą handlarza futer imieniem William Goosack. Sprowadził on pierwsze egzemplarze tej rasy na Alaskę, gdzie wystawił je w wyścigu psich zaprzęgów. Nikt się wtedy nie spodziewał, że niewielkie, zwinne psy, pogardliwie nazywane przez niektórych „syberyjskimi szczurami”, zrobią tak ogromne wrażenie. W debiutanckim wyścigu na trasie 650 km zajęły trzecie miejsce, a już w kolejnych latach bezkonkurencyjnie zajmowały pierwsze i drugie lokaty.
Prawdziwą światową sławę husky zyskały w 1925 roku podczas epidemii dyfterytu w Nome na Alasce. Gdy miastu groziła katastrofa, zaprzęg husky, z legendarnym psem Balto na czele, w niecałe sześć dni pokonał ponad 1000 kilometrów, dostarczając ratujące życie antytoksynę. To wydarzenie, nazwane później „Wielkim Wyścigiem Miłosierdzia”, przeszło do historii i na zawsze wpisało się w legendę rasy.
W międzyczasie husky trafiły też do Kanady, a stamtąd do Stanów Zjednoczonych, gdzie zaczęto je hodować nie tylko jako psy pracujące, ale też rodzinne. W 1930 roku husky syberyjski został oficjalnie uznany przez Amerykański Kennel Club jako osobna rasa. Na uznanie przez Międzynarodową Federację Kynologiczną FCI rasa musiała jednak poczekać aż do 1966 roku.
W Polsce rasa ta pojawiła się stosunkowo późno, bo dopiero w 1983 roku. Pierwsze psy sprowadzono do nas z Czech i Szwecji. Dziś to zarówno pracujące psy sportowe, jak i ukochane pupile rodzin, choć ich dzika dusza wciąż przypomina o syberyjskich korzeniach.
Wygląd i pielęgnacja
Husky syberyjski to pies średniej wielkości o harmonijnej, atletycznej ale dość lekkiej sylwetce.
W kłębie mierzy:
- Psy: 53,5 – 60 cm
- Suki: 50,5 – 56 cm
Pożądana waga dorosłych psów wynosi 20,5 – 28 kg, a suk 15,5 – 23 kg.
Husky syberyjski ma bardzo gęstą, dwuwarstwową sierść z miękkim podszerstkiem i sztywną warstwą wierzchnią, która chroni przed mrozem i wilgocią. Każdy kto ma psa tej rasy wie, ile sierści z niego wypada, zwłaszcza w okresach linienia (wiosną i na jesieni). Dlatego decydując się na husky trzeba też zaprzyjaźnić się ze szczotką i przyzwyczaić psa do częstego szczotkowania. Jeżeli chodzi o kąpiele, to powinny być sporadyczne, by nie niszczyć naturalnej ochrony skóry psa.
Umaszczenie husky syberyjskiego może być bardzo różnorodne od czarnego, przez szare, różne odcienie brązu i rudego, aż po białe. Dopuszczalne są też rozmaite mieszanki tych kolorów i łaty, czy białe znaczenia. Niedopuszczalnymi umaszczeniami w tej rasie są umaszczenie marmurkowe (merle) oraz pręgowane.
Charakterystyczną cechą tej rasy są też oczy. Mogą być niebieskie, brązowe, a czasem każde innego koloru (heterochromia) lub obie te barwy mogą spotkać się w jednym oku. Warto wiedzieć, że u szczeniaków oczy mają kolor granatowy i dopiero po pewnym czasie barwa tęczówki zmienia się na tą docelową. Choć psy o oczach niebieskich wyglądają bardziej tajemniczo i mają bardziej przenikliwe spojrzenie, to psy o brązowych tęczówkach są bardziej cenione pod kątem użytkowym. Są zwykle zdrowsze i mniej wrażliwe na ostre światło, które odbija się od śniegu.
Charakter husky syberyjskiego
Husky to psy niezależne, inteligentne, ale również bardzo przyjacielskie. Lubią ludzi i zazwyczaj dobrze dogadują się z innymi psami. Nie są to więc dobre psy stróżujące. Ich łagodne usposobienie sprawia, że prędzej polubią intruza, niż go zaatakują. Dużo jednak zależy tu od prawidłowej socjalizacji.
Są to psy niezwykle energiczne. Potrzebują dużo ruchu i stymulacji umysłowej. Nuda i brak zajęcia mogą prowadzić do destrukcyjnych zachowań, takich jak kopanie, niszczenie mebli czy ucieczki. Husky są znane z niesamowitej zdolności wydostawania się z ogrodzonych terenów, dlatego warto zadbać o solidne ogrodzenie.
Inną charakterystyczną cechą tej rasy jest jej wokalność. Husky zamiast szczekać, często wyją, „śpiewają” albo wydają z siebie różne zabawne pomruki. W mediach społecznościowych można znaleźć masę filmów, w których husky „rozmawiają” ze swoimi opiekunami wydając z siebie dźwięki podobne do ludzkiej mowy.
Warto pamiętać, że husky to psy towarzyskie, ale również bardzo samodzielne. Z jednej strony uwielbiają być blisko ludzi, z drugiej potrafią podejmować własne decyzje i nie zawsze chętnie wykonują polecenia.
Wychowanie husky syberyjskiego
Wychowanie husky może być wymagające, zwłaszcza dla osób, które nie mają jeszcze doświadczenia z psami. Ta rasa potrzebuje przewodnika, który będzie asertywny, konsekwentny i cierpliwy. Ich inteligencja i niezależność sprawiają, że szybko uczą się nowych poleceń, ale tylko wtedy, gdy widzą w tym sens. Nauka przywołania bywa sporym wyzwaniem. Husky są bardzo ciekawskie i mogą mieć silny instynkt łowiecki. Dlatego dopóki nie nauczymy psa solidnego przywołania, dla bezpieczeństwa lepiej jest trzymać go na smyczy lub lince.
Husky potrzebują bardzo dużo ruchu, codziennej aktywności fizycznej i stymulacji umysłowej. Pamiętajmy, że są to bardzo inteligentne psy, stworzone do ciągnięcia zaprzęgów na długich dystansach. Dlatego krótkie spacery wokół domu, czy „wybieganie” psa na ogródku to zdecydowanie za mało. Gdy nie zaspokoimy naturalnych potrzeb psa, husky może zdemolować nam mieszkanie i wyć godzinami doprowadzając sąsiadów do szału.
Dlatego też husky potrzebuje zajęcia. Nie musi to być od razu zaprzęg, choć oczywiście husky najlepiej będzie się czuł właśnie w tym sporcie. Jednak jeśli możemy zapewnić mu regularne bieganie przy rowerze (bikejoring), bieganie u boku opiekuna (canicross), marszobiegi z psem (dogtrekking), czy ciągniecie nas na nartach (skijöring) to husky będzie prze szczęśliwy. Możemy też oczywiście zaproponować psu inne aktywności takie jak agility, tropienie, czy noserowk. Wszystko po to, by zdrowo zmęczyć huskyego, bo brak aktywności fizycznej i umysłowej bardzo szybko odbije się na jego zachowaniu.
Kolejną ważną rzeczą podczas wychowania psa rasy husky syberyjski jest socjalizacja. Jak już wspominałam husky to psy bardzo towarzyskie ale bez odpowiedniego wprowadzenia mogą być zbyt żywiołowe i wręcz natarczywe w kontaktach z innymi psami. Do tego ich wilczy wygląd może przez inne psy być odbierany jako onieśmielający lub nawet groźny. W połączeniu z żywiołowym, pewnym siebie temperamentem husky łatwo o konflikty pomiędzy psami. Dlatego od pierwszych tygodni życia szczeniaka trzeba świadomie pracować nad prawidłową socjalizacją zwłaszcza z innymi psami.
Zdrowie
Husky syberyjskie to rasa generalnie zdrowa i długowieczna. Średnia długość życia wynosi od 12 do 15 lat. To psy odporne na zimno, ale gorzej znoszą wysokie temperatury. Trzeba o tym pamiętać zwłaszcza latem i zapewnić psu chłodne miejsce do odpoczynku i dostęp do czystej, świeżej wody. Dobrze sprawdzą się również maty lub kamizelki chłodzące, by pomóc psu przetrwać najcieplejsze dni.
Ich aktywny tryb życia chroni przed otyłością, ale trzeba uważać na stawy. Zła dieta i zbyt intensywny ruch, zwłaszcza u młodych psów, może prowadzić do dysplazji stawu biodrowego. Może być to też choroba dziedziczona genetycznie, więc warto sprawdzić, czy rodzice szczeniaka na nią nie cierpieli.
W diecie husky szczególną uwagę trzeba zwrócić na cynk. Psy tej rasy mogą cierpieć na tzw. dermatozę reaktywną wobec cynku. Jest to choroba skóry spowodowana niedoborem cynku w diecie lub upośledzonym wchłanianiem cynku do organizmu psa. Do typowych objawów można zaliczyć zrogowaciałe obszary skóry szczególnie wokół oczu, pyska i uszu oraz na opuszkach łap. Chorobie tej towarzyszy też wypadanie sierści oraz swędzenie i ból.
Husky mogą mieć też problemy z oczami. Psy tej rasy cierpią na takie choroby jak zaćma, dystrofia rogówki czy postępujący zanik siatkówki. Regularne kontrole weterynaryjne, dobra dieta i odpowiednia dawka ruchu to podstawa, jeśli chcemy cieszyć się towarzystwem zdrowego psa tej rasy przez wiele lat.
Ciekawostki o husky syberyjskim
Husky syberyjskie to psy, które na pewno mogłyby opowiedzieć nam wiele fascynujących historii. Wspominałam już o Balto, psie który walcząc z mrozem -40 stopni Celsjusza i wiatrem o prędkości 100 km/godz dzielnie przebiegł ponad 1000 km, by dostarczyć antytoksynę i uratować mieszkańców miasteczka Nome przed epidemią dyfterytu. Właściciel zaprzęgu, którego liderem był Balto, Gunnar Kaasen w trakcie marszu w tych ekstremalnych warunkach doznał ślepoty śnieżnej. Przez 20h maszer musiał polegać tylko na swoim psie. Balto bezbłędnie odnalazł drogę i bezpiecznie doprowadził cały zaprzęg do celu.
Bohater „Wielkiego Wyścigu Miłosierdzia”, stał się symbolem odwagi, a jego pomnik stoi w nowojorskim Central Parku. Po śmierci Balto jego ciało zostało zakonserwowane i jest wystawiane w Muzeum Historii Naturalnej w Cleveland. Aby upamiętnić Balto, jego zaprzęg i maszerów biorących udział w tej karkołomnej eskapadzie od 1973 roku organizowany jest jeden z najbardziej prestiżowych i najtrudniejszych w Ameryce Północnej wyścigu psich zaprzęgów Iditarod.
Historia niezwykłego psa zainspirowała też animowany film „Balto” z 1995 roku. Co ciekawe inny znany husky, Togo, również brał udział w tej samej misji. Pokonał jeszcze trudniejszy odcinek trasy, a jego historię obrazuje film „Togo” z 2019 r. Husky pojawiały się też w filmach takich jak „Śnieżne psy” (2002) czy „Przygoda na Antarktydzie” (2006), gdzie pokazały swoją siłę i oddanie. Wśród celebrytów husky też mają swoich fanów. Jared Leto, Ben Stiller, czy piosenkarka Miley Cyrus chętnie pokazują się ze swoimi pupilami tej rasy.
Husky syberyjski, czy to pies dla Ciebie?
Husky syberyjski to pies dla aktywnych i świadomych opiekunów. Wymaga dużo ruchu, czasu, konsekwencji i cierpliwości. Spacery wokół bloku na pewno go nie zadowolą, podobnie jak swobodne wybieganie się po ogrodzie. To pies, który został stworzony do biegania i to na długie dystanse. Dlatego najlepiej sprawdzi się u osób aktywnych, które chcą uprawiać z psem jakiś sport, np. canicross, bikejoring, skijoring czy dogtrekking. W przeciwnym razie może zacząć sam sobie organizować rozrywkę, a to rzadko kończy się dobrze.
Oprócz aktywności fizycznej, husky potrzebuje też stymulacji umysłowej. To pies inteligentny, szybko się nudzi i nie lubi monotonii. Zabawy węchowe, treningi, nauka nowych poleceń, to wszystko pomaga mu utrzymać równowagę emocjonalną. Bez tego mogą pojawić się zachowania niepożądane takie jak niszczenie przedmiotów, ucieczki czy wycie z frustracji.
To nie jest pies dla osoby, która marzy o „grzecznym, potulnym psiaku”. Husky mają bardzo niezależny charakter. Ich potrzeba samodzielności i decyzyjności bywa dla niektórych opiekunów sporym zaskoczeniem. To nie pies, który zrobi coś tylko dlatego, że tak mu powiesz. Trzeba z nim pracować mądrze i cierpliwie, ucząc się jego języka i budując relację opartą na zaufaniu.
Husky nie lubi chaosu. Potrzebuje jasnych zasad, dobrze przemyślanej rutyny i spójnej komunikacji. Jeśli pozwolimy mu „wchodzić sobie na głowę”, szybko zacznie to wykorzystywać. Ale jeśli opiekun będzie konsekwentny, spokojny i szanujący psie potrzeby, to husky odwzajemni się lojalnością i współpracą.
Warto też pamiętać o silnym instynkcie łowieckim tej rasy. Husky potrafi gonić koty, sarny, ptaki i wszystko co się rusza, nawet jeśli wcześniej wydawało się, że ignoruj te bodźce. Do tego dochodzi skłonność do ucieczek. To psy, które są mistrzami w przekopywaniu się pod ogrodzeniem i wspinaniu po siatce, wystarczy chwila nieuwagi. Dlatego spacery zawsze powinny odbywać się na smyczy, lince treningowej lub na dobrze zabezpieczonym terenie.
Ich piękne, gęste futro robi ogromne wrażenie, ale wiąże się też z koniecznością intensywnej pielęgnacji. W okresie linienia sierść jest dosłownie wszędzie, na ubraniach, w jedzeniu, na meblach. Regularne szczotkowanie to konieczność, a i tak trzeba pogodzić się z faktem, że odkurzacz będzie jednym z najczęściej używanych sprzętów w domu.
Husky to rasa, która generalnie dobrze dogaduje się z dziećmi. To psy towarzyskie, radosne i zwykle bardzo cierpliwe. Trzeba jednak pamiętać, że to dość duże, silne i energiczne psy, więc wszystkie interakcje z dziećmi muszą odbywać się pod czujnym okiem dorosłych. Husky łatwo może przewrócić dziecko, nie dlatego że jest złośliwy, czy agresywny ale dlatego że ma mnóstwo energii i czasem nie zdaje sobie sprawy ze swojej siły.
Na spacerach husky potrafi mocno pociągnąć na smyczy. Dlatego też nie jest to dobry pies na spacery, w których to dziecko lub osoba starsza trzyma smycz. Oczywiście można je nauczyć spokojnego chodzenia na luźnej smyczy. Na moich warsztatach luźnej smyczy, czy na kursie Luźna Smycz Online pracowałam z sukcesem z wieloma przedstawicielami rasy husky syberyjski. Jednak trzeba nastawić się na to, że praca nad luźną smyczą może wymagać w przypadku tej rasy więcej czasu i cierpliwości, niż w przypadku innych ras psów.
Husky syberyjski to nie tylko piękny, ale też bardzo wymagający pies, zdecydowanie nie dla każdego. Potrzebuje aktywności, mądrej stymulacji i doświadczonego przewodnika. Jeśli jednak jesteś gotowy na tę przygodę i masz czas oraz serce dla tej niezwykłej rasy, husky odwdzięczy się miłością, lojalnością i wieloma niesamowitymi chwilami.