Jak oduczyć psa szczekania na dzwonek do drzwi, domofon czy pukanie?

Po jednej z lekcji psiej szkoły przyszli do mnie opiekunowie dwóch różnych psiaków. Jedni błagali, żeby podać im sposób na oduczenie psa szczekania na dźwięk domofonu i dzwonka do drzwi. Zarówno oni, jak i ich sąsiedzi mieli tego szczekania serdecznie dość. Drudzy byli rozczarowani swoim psem, który miał pilnować domu, a w ogóle nie szczekał. Ten przykład pokazuje, jak różne potrafią być nasze oczekiwania wobec psów. Dla jednych czujność i szczekliwość psa może być zaletą, dla innych będzie to zachowanie bardzo niepożądane.

Przyczyny problemu

Warto pamiętać, że szczekanie jest normalnym zachowaniem każdego psa. Są jednak rasy bardziej szczekliwe od innych. Norowce, do których zaliczamy teriery czy jamniki, są hodowane do wypłaszania zwierzyny z nor. Przydaje się do tego głośne szczekanie. Zadaniem psów gończych jest płoszenie zwierzyny i zaganianie jej w kierunku myśliwych. Natomiast psy pasterskie czy stróżujące głośno szczekają, by odstraszyć intruzów.

Wybierając psa do swojego domu, warto sprawdzić, w jakim celu dana rasa była hodowana. Jeżeli cenicie sobie ciszę i spokój lub mieszkacie w bloku i nie chcecie, żeby pies swoim szczekaniem niepokoił sąsiadów, to wybór teriera czy owczarka niemieckiego może nie być najlepszym pomysłem. Pamiętajcie też o indywidualnych predyspozycjach danego psa. To, że dana rasa nie należy do wybitnie głośnych, wcale nie oznacza, że wasz psiak na pewno nie będzie szczekliwy. Wiele zależy tu od genów, ale też od indywidualnego temperamentu psa, socjalizacji i wychowania.

Jedne osobniki należące do tej samej rasy mogą być bardziej pobudliwe i skore do szczekania niż inne. Świetnie to widzę na przykładzie moich psów. Oba są wyżłami weimarskimi. Wyżły zasadniczo nie należą do psów szczekliwych. Jednak Haker, gdy jest mocno podekscytowany, zaczyna głośno szczekać. W tych samych sytuacjach Wektor nawet przy dużym pobudzeniu pozostaje cicho.

Częstym powodem nadmiernego szczekania są emocje. Pies może szczekać z ekscytacji, gdy nie może doczekać się powrotu opiekuna lub wizyty gości. Wiele psów szczeka też ze strachu. Nagły dźwięk dzwonka i niespodziewane pojawienie się intruza w domu może wywołać silny lęk. Pies, szczekając, chce ostrzec swojego opiekuna przed zagrożeniem, ale też przepędzić intruza ze swojego terytorium.

Odwrażliwianie

Aby zmienić zachowanie psa na dźwięk dzwonka do drzwi, domofonu czy pukania, warto popracować nad odwrażliwieniem go na te dźwięki. Cały proces najlepiej zacząć możliwie daleko od drzwi wejściowych. To one mogą kojarzyć się psu z ekscytacją lub strachem wywołującym nadmierne szczekanie. Dlatego na samym początku warto udać się do sypialni, kuchni czy innego pomieszczenia znajdującego się możliwie daleko od głównych drzwi.

Etap 1 Praca z nagranym dźwiękiem

Proces odwrażliwiania psa na dźwięki zaczynamy też z możliwie cichym bodźcem. W przypadku pracy nad dzwonkiem do drzwi czy domofonem wato nagrać sobie te dźwięki np. na komórkę. Dzięki temu możemy swobodnie regulować ich głośność. Gdy odwrażliwiamy psa na dźwięk pukania, możemy po prostu pukać w podłogę czy meble.

Odwrażliwiamy psa prezentując mu bodziec na tyle głośno, żeby go usłyszał, ale na tyle cicho i daleko od drzwi, żeby nie zaczął szczekać. Następnie chwalimy psa i nagradzamy za spokojne zachowanie. Podczas odwrażliwiania psa na różne dźwięki lepszą nagrodą od zabawy szarpakiem będzie jedzenie. Zabawa podnosi poziom ekscytacji, a my chcemy, żeby pies pozostał możliwie spokojny. Można podawać mu smakołyki prosto do pyszczka, ale można też turlać je po podłodze w kierunku przeciwnym do drzwi wejściowych. W ten sposób łamiemy schemat, w którym pies po usłyszeniu dzwonka biegnie w stronę drzwi i głośno szczeka i uczymy go innego zachowania.

Po kilku udanych powtórkach można zacząć podchodzić coraz bliżej drzwi wejściowych i stopniowo zwiększać głośność dzwonka czy pukania. Gdy na którymkolwiek etapie odwrażliwiania pies zaczyna szczekać, oznacza to, że przeprowadzamy cały proces stanowczo za szybko. Trzeba więc cofnąć się o krok i przyciszyć dźwięk, na który odwrażliwiamy psa lub zwiększyć dystans do drzwi wejściowych.

Etap 2 Praca z prawdziwym dźwiekiem

Gdy stoimy blisko drzwi i pies nie reaguje już szczekaniem na głośne dźwięki dzwonka puszczane z komórki, możemy przejść do kolejnego etapu, czyli do pracy z prawdziwym bodźcem. Dźwięk prawdziwego dzwonka będzie zawsze brzmiał trochę inaczej niż ten nagrany na telefon.

Przyda się tu pomoc asystenta, który będzie pukał do drzwi lub też dzwonił do nas domofonem albo dzwonkiem. Na początku tego etapu warto znów udać się z psem możliwie daleko od drzwi. Gdy tylko asystent zadzwoni lub zapuka, natychmiast nagradzamy psa za spokojne zachowanie. Po kilku udanych powtórkach stopniowo podchodzimy coraz bliżej drzwi i powtarzamy to ćwiczenie. Jeśli pies zaczyna szczekać, oddalamy się od drzwi, a jeśli to konieczne wracamy jeszcze do poprzedniego etapu i odwrażliwiamy psa na dźwięki puszczane z telefonu. Kluczem do sukcesu jest tu umiejętne stopniowanie głośności bodźca i odpowiednio szybkie wyłapywanie prawidłowych reakcji psa.

Bardzo ważne jest to, żeby nad każdym dźwiękiem, który wywołuje niepożądaną reakcję psa pracować osobno. Jeżeli wasz psiak reaguje szczekaniem zarówno na dźwięk pukania do drzwi, jak i na domofon czy dzwonek, to każdy z tych bodźców trzeba odwrażliwić osobno. Niektóre psy reagują nie tylko na same dźwięki, ale też na podchodzenie opiekuna do drzwi czy naciskanie klamki. Jeśli tak jest w przypadku waszego psiaka, to warto również te czynności osobno sobie odwrażliwić.

Istotne jest też to, by ćwiczyć z psem krótkimi seriami, ale możliwie często. Dobrze też wybierać do ćwiczeń różne pory dnia. Psy są bardzo inteligentne i jeśli ćwiczymy z nimi tylko wieczorami np. w weekendy, to szybko nauczą się ignorować dźwięk dzwonka czy domofonu. Jednak w pozostałe dni nadal mogą na te dźwięki szczekać.

Idź na miejsce

Innym sposobem poradzenia sobie z problem szczekania na różne dźwięki jest nauczenie psa innego zachowania na te bodźce. Można na przykład nauczyć go, by na dźwięk dzwonka do drzwi czy domofonu szedł na swoje miejsce i zostawał na nim aż do usłyszenia polecenia zwalniającego. Nauczenie psa takiego zachowania rozwiązuje nie tylko problem szczekania, ale też podbiegania do drzwi, skakania na gości czy uciekania z domu. Pies po prostu grzecznie czeka na swoim miejscu.

Nauczenie psa takiego zachowania jest stosunkowo proste. Dla psa nie ma większego znaczenia, czy wykonuje nasze polecenie na gest, dźwięk naszego głosu, gwizdka czy dzwonka do drzwi. Tak jak możemy nauczyć psa przywołania na dźwięk gwizdka, tak samo możemy nauczyć go, by szedł na swoje miejsce na dźwięk dzwonka do drzwi.

Oczywiście najprościej będzie nauczyć tego psa, który nie ma jeszcze utrwalonego niepożądanego zachowania. Jeśli wasz pies nauczył się już podbiegania do drzwi i głośnego szczekania na dźwięk dzwonka to trzeba go będzie tego oduczyć i nauczyć go nowego zachowania w tej sytuacji. Nie jest to niemożliwe, ale na pewno wymaga więcej pracy i cierpliwości niż praca z psem, który nie ma jeszcze utrwalonych niepożądanych zachowań.

Jeśli wasz pies nie zna jeszcze polecenia „na miejsce”, tu znajdziecie instrukcję krok po kroku jak go tego nauczyć. Zamiast polecenia słownego „na miejsce” lub oprócz niego, możecie też zastosować dźwięk dzwonka czy domofonu. Najpierw asystent dzwoni do drzwi. Następnie gestem lub poleceniem słownym prosicie psa, by poszedł na swoje miejsce. Nagradzacie go serią smakołyków za to, że pozostaje na miejscu i pilnujecie, by go nie opuszczał aż do polecenia zwalniającego. Po kilku powtórkach pies sam chętnie zacznie iść na miejsce na sam dźwięk dzwonka do drzwi czy domofonu.

Jeżeli używacie klatki dla psa, możecie po prostu na czas powitania gości ją zamykać. Jeżeli zaś miejsce psa jest otwarte (np. legowisko lub dywan w pokoju) to trzeba poświęcić trochę więcej czasu na naukę pozostawania na miejscu pomimo rozproszeń takich jak otwieranie drzwi czy witanie gości. Jest to bardzo ważne, by nauczyć psa opuszczania miejsca dopiero po usłyszeniu polecenia zwalniającego. Inaczej cała nauka nie ma większego sensu.

Istotne jest też to, gdzie miejsce psa jest ustawione. Najlepiej, żeby znajdowało się dość daleko od drzwi wejściowych, ale żeby było ustawione tak, by pies te drzwi widział. Dzięki temu będzie mógł obserwować całą sytuację z bezpiecznej odległości, ale nie będzie w niej bezpośrednio uczestniczył. Zamykanie psa na czas witania gości w osobnym pokoju nie jest dobrym rozwiązaniem. Pies nie widząc, co dokładnie się dzieje i kto przychodzi do domu, będzie jeszcze bardziej zaniepokojony i może zacząć szczekać.

Jeżeli borykacie się z psem szczekającym na dźwięk dzwonka, domofonu czy pukania do drzwi, przetestujcie jedno z podanych wyżej rozwiązań. Dajcie znać w komentarzach czy zdecydowaliście się na odwrażliwianie psa na dźwięki, czy na naukę grzecznego czekania na miejscu? A może wdrożyliście oba te rozwiązania jednocześnie lub macie inne sprawdzone sposoby?