Kwarantanna czy socjalizacja

Opiekunowie szczeniaka muszą podjąć masę ważnych decyzji, które wpłyną na całe przyszłe życie ich psa. Jednym z pierwszych dylematów jest ten dotyczący prawidłowej socjalizacji szczeniaka w czasie kwarantanny poszczepiennej. Pojawiają się pytania o to czy wychodzić ze szczeniakiem na spacery? Kiedy rozpocząć naukę czystości na zewnątrz? Czy pozwolić maluchowi na kontakty z innymi psami i ludźmi? I wiele innych. Temat kwarantanny i socjalizacji jest dość złożony. Balansujemy tu pomiędzy zdrowiem, a czasem nawet życiem szczeniaka, a jego prawidłowym rozwojem psychicznym i emocjonalnym. Na początek zajmijmy się tematem zdrowia.

Zdrowie szczeniaka

Tuż po porodzie szczeniaki piją siarę. Jest to pierwsza wydzielina z gruczołów mlekowych matki. Zawiera nie tylko masę składników odżywczych ale też przeciwciała, które dają maluchom odporność na wiele groźnych chorób. Pomiędzy 8 a 12 tygodniem życia poziom odporności u szczeniąt stopniowo spada. Dlatego w tym czasie rozpoczyna się szczepienia na najgroźniejsze choroby zakaźne.

Kwarantanna czy socjalizacja

Zgodnie z zaleceniami Zespołu do Spraw Szczepień Światowego Stowarzyszenia Lekarzy Weterynarii Małych Zwierząt (WSAVA), szczepienia dla psów można podzielić na trzy grupy. Są to szczepienia zasadnicze, którym powinny być poddane wszystkie psy. Należą do nich szczepienia przeciw wściekliźnie, nosówce, parwowirozie oraz wirusowemu zapaleniu wątroby. Szczepienia dodatkowe, które są zalecane niektórym psom w związku z ich trybem życia i stanem zdrowia. Są to między innymi szczepionki przeciw leptospirozie, boreliozie czy kaszlowi kenelowemu. Trzecią grupę stanowią szczepienia niezalecane ze względu na niewystarczające podstawy naukowe uzasadniające ich stosowanie. Do tej grupy należy szczepionka przeciw koronowirusowi psów.

Niektóre szczeniaki mają niski poziom przeciwciał i mogą być szczepione wcześniej. Inne z wysokim poziomem przeciwciał wytworzą odporność poszczepienną dopiero po 12 tygodniu życia. Dlatego zespół do Spraw Szczepień Światowego Stowarzyszenia Lekarzy Weterynarii Małych Zwierząt zaleca wykonywanie pierwszego szczepienia w wieku 6-8 tygodni, a następnie powtarzanie go co 2-4 tygodnie do uzyskania przez szczeniaka 16 tygodni lub nawet trochę dłużej.

Kwarantanna

Warto wiedzieć, że szczeniak nie uzyska pełnej odporności na chorobę, przeciw której został zaszczepiony, od razu. Organizm potrzebuje trochę czasu, by wytworzyć odpowiednie przeciwciała i uzyskać odporność. Najszybciej, bo już nawet po 1 dniu od szczepienia, rozwija się odporność na nosówkę. Jednak w przypadku parwowirozy odporność pojawia się, w zależności od użytej szczepionki, od 5 dni do nawet 3 tygodni.

Dlatego lekarze weterynarii, w trosce o zdrowie szczeniaków, rekomendują 2-3 tygodniową kwarantannę poszczepienną. W tym czasie, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo zarażenia się groźną chorobą, zaleca się nie tylko pozostanie ze szczeniakiem w domu ale też unikanie kontaktu z innymi zwierzętami czy ludźmi. Trzeba jednak mieć świadomość, że samo pozostanie ze szczeniakiem w domu nie gwarantuje nam, że maluch czymś się nie zarazi. Codziennie na ubraniach, butach i rękach przynosimy do domu masę wirusów, bakterii i innych patogenów. Jeżeli chcecie sumiennie przestrzegać kwarantanny, powinniście starannie dezynfekować buty, ubrania i ręce.

Socjalizacja

Między 4 a 12-16 tygodniem życia szczeniaka trwa tzw. okres socjalizacji. Jest to jeden z najbardziej krytycznych etapów rozwoju szczeniaka. W tym czasie psiaki uczą się jak funkcjonować w otaczającym je świecie. Wszystko co wtedy poznają i skojarzą w pozytywny sposób, będzie później normalną częścią otaczającej je rzeczywistości. Natomiast wszystko czego nie poznają lub co skojarzą sobie negatywnie, może w przyszłości skutkować wycofaniem i lękiem. Ten lęk niestety często przeradza się później w agresję. Szczeniak, którego środowisko jest ubogie może wyrosnąć na niepewnego siebie, niestabilnego emocjonalnie i reaktywnego psa. Będzie mniej odporny na sytuacje stresowe a jego zdolności uczenia się mogą być ograniczone.

kwarantanna

Okres socjalizacji jest bardzo krótki. Trwa tylko 2-3 miesiące i niestety pokrywa się z kwarantanną poszczepienną. Braków z okresu socjalizacji nie da się później odrobić. Dlatego tak ważne jest żeby szczeniak w tym krytycznym okresie rozwoju poznał i pozytywnie sobie skojarzył jak najwięcej różnych miejsc, tekstur, przedmiotów, dźwięków, smaków, osób, psów i innych zwierząt.

Jak zorganizować socjalizację w okresie szczepień szczeniaka?

Weterynarze zalecają kwarantannę po szczepieniach w trosce o zdrowie i życie szczeniaków. Behawioryści namawiają by socjalizować szczeniaki w trosce o prawidłowy rozwój psychiczny i emocjonalny. Kogo słuchać i jak postępować ze szczeniakiem w tych pierwszych tygodniach w nowym domu?

Niestety nie ma jednej dobrej odpowiedzi na to pytanie. Każdy opiekun psa mieszka w innym miejscu i ma inny tryb życia. W związku z tym ryzyko zarażenia szczeniaka jakąś groźną chorobą też będzie inne. Mieszkając na wsi, czy na terenach podmiejskich, mamy zwykle większe szanse na kontakt z dzikimi, często nieszczepionymi zwierzętami, które mogą przenosić groźne choroby. Natomiast w miastach większość osób szczepi swoje psy, odrobacza je i dba o ich zdrowie. Dlatego tu szansa na zarażenie szczeniaka będzie stosunkowo mała. Warto wykazać się więc zdrowym rozsądkiem i dokładnie rozważyć wszystkie za i przeciw zarówno kwarantanny poszczepiennej, jak i socjalizacji.

Zapytaj weterynarza

Na pewno dobrym pomysłem będzie kontakt z okolicznymi przychodniami weterynaryjnymi i dokładne wypytanie kiedy w okolicy pojawiły się groźne dla szczeniaka choroby. Jeżeli sporo osób zgłasza się z psami chorymi na wściekliznę, nosówkę czy parwowirozę, to szansa zachorowania naszego szczeniaka będzie na pewno większa. Jeśli zaś od dłuższego czasu żadne groźne choroby w okolicy nie występowały, to trzymanie szczeniaka w domu przyniesie więcej strat niż korzyści.

Spacery w czasie kwarantanny

Jeśli zdecydujecie się wychodzić na spacery ze szczeniakiem w okresie kwarantanny poszczepiennej, wybierajcie stosunkowo bezpieczne miejsca. Zawsze trzymajcie szczeniaka na długiej, lekkiej smyczy. Dzięki temu będziecie mogli łatwiej kontrolować, czy psiak nie zjada śmieci lub odchodów.

Jeżeli obawiacie się o zdrowie swojego szczeniaka, ale zależy wam na zaznajomieniu go z otaczającym światem, możecie umieścić go w torbie socjalizacyjnej. Może to być zwykła materiałowa torba z szerokimi uchwytami do noszenia. Powinna być na tyle głęboka, by szczeniak z niej nie wypadł, ale na tyle płytka, by jego głowa wystawała na zewnątrz. Dzięki temu maluch będzie miał możliwość obserwacji otaczającego świata w bezpieczny sposób. Nawet taki ograniczony spacer da szczeniakowi możliwość poznania wielu bodźców i zdobycia nowych doświadczeń.

Psie Przedszkole

Dobrym pomysłem jest też udział w zajęciach psiego przedszkola. Tego typu zajęcia dla szczeniaków są organizowane w wielu psich szkołach w całym kraju. Ważne tylko, by kurs był prowadzony z głową, przez doświadczonego trenera lub najlepiej behawiorystę. Niestety wiele zajęć dla szczeniaków polega głównie na szalonej zabawie. Jeżeli podczas socjalizacji nauczymy szczeniaka, że drugi pies oznacza tylko ekscytację i niekończące się szaleństwo, to spokojne minięcie się z innym psem na chodniku może być w przyszłości niemożliwe. Dlatego na moich zajęciach psiego przedszkola uczę szczeniaki przede wszystkim budowania silnej relacji z ich opiekunami, skupienia, opanowania emocji, odpoczywania w obecności innych psów czy podstaw posłuszeństwa.

Wzbogacanie środowiska szczeniaka

Pamiętajcie też o wzbogacaniu środowiska szczeniaka w domu. Im więcej różnych bodźców maluch pozna i pozytywnie sobie skojarzy, tym lepiej. Warto więc mieć w domu zabawki o różnych kolorach, teksturach i wydających różne dźwięki. Można też uczyć szczeniaka poruszania się po różnych powierzchniach, jedzenia w różny sposób, w różnych miejscach w domu. Należy też zaznajamiać go z różnymi dźwiękami i przedmiotami. Praca włożona na wczesnym etapie rozwoju szczeniaka zaprocentuje w jego dorosłym życiu.

Ostatecznie każdy opiekun szczeniaka jest za niego odpowiedzialny i sam musi wyznaczyć rozsądną granicę pomiędzy zdrowiem fizycznym i psychicznym swojego psiaka. Jenak według mnie zaniedbanie etapu wczesnej socjalizacji jest najgorszą rzeczą, jaką możemy zafundować swojemu psu.

Źródła

M.J. Day, M.C. Horzinek, R.D. Schultz i R.A. Squires 2016. Zalecenia do szczepień psów i kotów Opracowane przez zespół do spraw szczepień (VGG) Światowego Stowarzyszenia Lekarzy Weterynarii Małych Zwierząt (WSAVA)