Historia rasy rhodesian ridgeback
Rhodesian ridgeback to rasa psów pochodząca z Afryki Południowej, znana z charakterystycznej pręgi na grzbiecie. Pręga ta stworzona jest przez sierść rosnącą w przeciwnym kierunku do reszty okrywy włosowej.
Historia psów z tą charakterystyczną pręgą sięga około 500 r n.e. kiedy to plemię Khoikhoi rozpoczęło długą wędrówkę z Egiptu przez Tanzanię, Zambię i Zimbabwe (kiedyś Rodezję) aż na samo południe Afryki. Przemieszczano się oczywiście z całym dobytkiem. Również ze stadami bydła i owiec, których przed atakami drapieżników miały strzec psy. Psy te posiadały charakterystyczną pręgą na grzbiecie ale daleko im było jeszcze do obecnych rhodezjanów.
Do powstania rasy rhodesian ridgeback przyczynił się w XIX wieku zapalony myśliwy i kolonizator ówczesnej Rodezji Cornelius van Rooyen oraz pastor Charles Daniel Helm, który przywiózł ze sobą na misję dwie suki o imionach Lorna i Powder. Były to osobniki pochodzące od psów myśliwskich plemienia Khoikhoi.
Cornelius van Rooyen zaczął krzyżować je ze swoimi psami myśliwskimi w celu stworzenie psa silnego, odważnego, zdolnego do polowań na lwy i inną dużą zwierzynę. Przez kolejne 35 lat van Rooyen krzyżował lokalne psy z bloodhoundami, mastiffami, pointerami, czy greyhoundami, aż uzyskał w końcu idealnego psa do polowania na lwy. Ten typ psa był nawet nazywany „psem na lwy van Rooyen’a”.
Przy czym rolą tych psów nie był bezpośredni atak i zabicie lwa. Ich zadanie polegało raczej na wytropieniu i zatrzymaniu drapieżnika do czasu przybycia myśliwego. W tym celu psy, polujące zwykle w kilka osobników, osaczały lwa, doskakiwały do niego i odskakiwały, by uniknąć uderzeń potężną lwią łapą. Wymagało to od psów ogromnej odwagi, zwinności i szybkości.
Do europy psy podobne do dzisiejszych rhodezjanów trafiły w 1850 roku, gdzie na początku wystawiano je jako zwierzęta egzotyczne w londyńskim ogrodzie zoologicznym.
Co ciekawe pierwszy wzorzec rasy rhodesian ridgeback został stworzony w oparciu o wzorzec dalmatyńczyka i powstał w Rodezji dopiero w 1922 roku. Wzorzec ten został przyjęty przez Związek Kynologiczny Południowej Afryki w 1926 roku. Natomiast do polski rhodezjany trafiły stosunkowo niedawno, bo w latach 90., a dopiero w 2006 r. powstał u nas klub tej rasy.
Wygląd rhodesiana ridgebacka
Rhodesian jest psem o harmonijnej sylwetce. Jednocześnie jest zwinny, silny i muskularny ale w żadnym razie nie ociężały.
Wysokość w kłębie wynosi:
- Psy: 63 – 69 cm
- Suki: 61 – 66 cm
Pożądana waga dorosłych psów wynosi 36,5 kg, a suk 32 kg.
Sierść rhodesianów jest krótka, gęsta, lśniąca i nie ma podszerstka. Występuje w odcieniach od jasno pszenicznego do czerwono-płowego. Dopuszczalne są niewielkie białe znaczenia na przedpiersiu i palcach. Ciemna kufa i uszy są dopuszczalne.
Charakterystyczna pręga na grzbiecie psa powinna być wyraźna i symetryczna. Jej szerokość może dochodzić do 5cm. Powinna zaczynać się tuż za łopatkami i ciągnąć się aż do guzów biodrowych. W górnej części pręgi muszą znajdować się dwa symetrycznie ułożone „wicherki” z sierści zwane koroną.
Charakter rhodesiana ridgebacka
Rhodesiany, jak przystało na psy hodowane do polowań na lwy, są odważne, zrównoważone i pewne siebie. Ich dużą zaletą jest to, że rzadko szczekają. Choć są też bardzo czujne i zachowują sporą rezerwę wobec obcych.
Zupełnie inaczej traktują członków swojej rodziny, z którymi tworzą silną więź. Są to psy dość niezależne, niektórzy twierdzą, że nawet uparte. Jednocześnie potrzebują bliskości człowieka. Są bardzo wierne i oddane swojemu opiekunowi. Dobrze dogadują się też z dziećmi oczywiście, jeżeli te wiedzą, jak postępować z psem i mu nie dokuczają. Ze względu siłę i spore rozmiary nie powinno się jednak zostawiać rhodesianów z dziećmi bez nadzoru rodziców.
Rhodesiany są psami bardzo wytrzymałymi i aktywnymi. Potrzebują sporej dawki ruchu połączonej z aktywnościami umysłowymi takimi jak szkolenie podstaw posłuszeństwa, zabawa, czy tropienie. Nie można zapominać, że pierwotnie były to psy myśliwskie. Mają więc dość silny instynkt łowiecki.
Wychowanie rhodesiana
Rhodesiany są inteligente i szybko się uczą, jednak ich niezależny charakter może sprawić, że szkolenie będzie wymagało więcej pracy i kreatywności w podejściu do treningu. Opiekun tej rasy psa powinien być szczególnie cierpliwy, konsekwentny i od początku jasno ustalić panujące w domu zasady.
Pracując z rhodesianem trzeba być zdecydowanym ale łagodnym przewodnikiem i nie można stosować fizycznego, czy psychicznego przymusu. Relacja z opiekunem jest dla tych psów bardzo ważna i łatwo stracić ich zaufanie. Dlatego szkolenie oparte o rozumienie i wzajemną komunikację jest w przypadku tych psów szczególnie istotne.
Ze względu na swoje przywiązanie do opiekuna rhodesiany nie lubią zostawać same w domu. Można je oczywiście uczyć samodzielności i przyzwyczaić do tego, że czasem muszą zostać same na kilka godzin. Ale jeśli większą część dnia spędzasz poza domem, to rhodesian nie będzie dobrym wyborem.
Ponieważ rhodesiany potrafią mieć silny instynkt łowiecki od samego początku warto pracować z nimi nad rezygnacją z różnych zapachów i innych bodźców oraz nad odwołaniem zwłaszcza od dzikich zwierząt. Inaczej puszczenie rhodesiana luzem podczas spaceru może okazać się niemożliwe, a są to psy, które potrzebują sporo ruchu.
Rhodesiany z natury są dość nieufne w stosunku do obcych. Jest to spory plus, jeśli szukasz czujnego stróża. Jesli jednak mieszkasz w mieście pełnym ludzi, psów, kotów i innych zwierząt musisz szczególnie solidnie przyłożyć się do odpowiedniej socjalizacji psa. W przeciwnym razie może traktować obcych ludzi, czy psy jako zagrożenie i reagować na nich lękiem lub agresją.
Zdrowie
Rhodesiany żyją średnio od 10 do 12 lat. Pomimo że ogólnie uchodzi za dość zdrową rasę, mają jednak predyspozycje do kilku specyficznych schorzeń.
Jednym z nich jest zatoka skórzasta (DS, Dermoid sinus) lub torbiel skórzasta (DC, dermatoid cyst). Przyczyną powstania zatoki skórzastej są zaburzenia rozwojowe w okresie zarodkowym, które powodują niezupełne rozdzielenie się zawiązków skóry i cewy nerwowej. W wyniku tego powstaje zatoka ze skóry z włosami, która sięga w głąb tkanek psa. Gdy na skórze widoczna jest „dziurka” mówimy o zatoce skórzastej. Natomiast jeśli brak połączenia z powierzchnią skóry, mamy do czynienia z torbielą skórzastą. W obu przypadkach konieczna może okazać się operacja.
Innym schorzeniem, które pojawia się u rhodesianów jest dysplazja stawów biodrowych i łokciowych. Dysplazja stawów to wada wrodzona, która polega na nieprawidłowym rozwoju stawów, prowadzącym do ich niestabilności. Rozpoznanie dysplazji odbywa się na podstawie prześwietlenia stawów i badania ortopedycznego. Leczenie może być nieinwazyjne (leki, suplementy, fizykoterapia) lub operacyjne, w zależności od stopnia zaawansowania wady.
Rhodesiany cierpią również na niedoczynność tarczycy, która może objawiać się apatią, spadkiem apetytu oraz nadmiernym wypadaniem sierści. Innym schorzeniem warunkowanym genetycznie o podłożu alergicznym występującym u rhodesianów jest atopowe zapalenie skóry (AZS).
Odpowiedzialni hodowcy wiedzą o tych wszystkich chorobach i starają się wyeliminować je z dalszej hodowli. Dlatego tak ważne jest kupowanie szczeniąt tylko od sprawdzonych hodowców, którzy badają swoje psy i świadomie dobierają rodziców szczeniaków.
Ciekawostki o rhodesianach
Rhodesiany nie są jedyną rasą psa z charakterystyczną pręgą na grzbiecie. Podobną pręgą mogą się też pochwalić pochodzące z Tajlandii thai ridgebacki, czy pochodzące z Wietnamu i nieuznane jeszcze przez Międzynarodową Federację Kynologiczną (FCI) phu quoc ridgebacki.
Ponieważ większość psów nie była socjalizowana z osobnikami, które mają pręgę na grzbiecie, może to prowadzić do wielu nieporozumień pomiędzy psami. W zależności od kontekstu sytuacji i mowy ciała psa najeżony grzbiet może być sygnałem grożącym, ale może też świadczyć o ekscytacji, czy niepewności. Obce psy mogą więc mieć problem z odczytaniem sygnałów wysyłanych przez rhodesiana, który cały czas wydaje się być zjeżony.
Rhodesiany to stosunkowo młoda rasa psa, która zyskuje coraz większą popularność zarówno w Polsce, jak i na świecie. Do znanych miłośników rasy należą między innymi David Bowie, Patrick Swayze, Księżniczka Monako Grace Kelly, Kate Moss, czy Kylie Minoque.
Rhodesian ridgeback, czy to rasa dla Ciebie?
Rhodesian Ridgeback to rasa dla osób aktywnych, które mogą zapewnić psu odpowiednią ilość ruchu oraz stymulacji umysłowych. Ridgebacki są znane z lojalności i przywiązania do rodziny. Potrzebują bliskiego kontaktu ze swoimi opiekunami i nie powinny być od nich na długo izolowane. Dobrze dogadują się z dziećmi, jednak ze względu na swoją siłę i rozmiar, najlepiej sprawdzą się w domach z starszymi dziećmi, które potrafią odpowiednio zachować się w towarzystwie psa.
Nie można też zapomnieć o dużej czujności tych psów i chęci obrony swojego terytorium. Ta cecha może być dość uciążliwa jeśli na przykład mieszkasz w mieście z dużym zagęszczeniem obcych ludzi i psów lub jeśli przez twój dom przewija się sporo obcych dla psa ludzi. Rhodesian może nie czuć się najlepiej w takich warunkach i może chcieć przeganiać wszystkich intruzów.
Ze względu na swoją inteligencję i niezależność, rhodesiany wymagają odpowiedniego podejścia i konsekwentnego szkolenia. Osoby bez doświadczenia w wychowaniu psów mogą napotkać trudności w szkoleniu i wychowaniu tej rasy. Jednak dzięki swojej lojalności i przywiązaniu rhodesian może stać się doskonałym towarzyszem dla osób z doświadczeniem w opiece nad psami.