Socjalizacja szczeniaka w czasie epidemii

Żyjemy w dziwnych czasach epidemii, która ma spory wpływ nie tylko na nas, ale też na nasze psy i inne zwierzęta domowe. Siedzenie w domu, noszenie masek, krótkie spacery, unikanie innych ludzi… to wszystko mocno zmienia nasze codzienne życie. Dostaję od Was sporo pytań o to, jak w tej nowej rzeczywistości prawidłowo wykorzystać okres socjalizacji Waszych szczeniaków. W dzisiejszym wpisie postaram się na wszystkie te pytania i wątpliwości odpowiedzieć.

Czym jest socjalizacja szczeniaka?

Pomiędzy 3 a 12, u niektórych psów 16 tygodniem życia, następuje krytyczny w rozwoju szczeniaka okres socjalizacji. Wszystko co szczeniak w tym okresie pozna i neutralnie lub pozytywnie sobie skojarzy, będzie dla niego później stanowiło normalny element otaczającego świata. Natomiast wszystko czego szczeniak w tym okresie nie pozna lub to co źle sobie skojarzy, może w przyszłości wywoływać lęk i nawet prowadzić do agresji. Dlatego każdemu opiekunowi, który chciałby w przyszłości mieć spokojnego, zrównoważonego i pewnego siebie psa, powinno zależeć na dobrej socjalizacji szczeniaka.

W okresie socjalizacji szczeniak powinien być przyzwyczajany do różnych przedmiotów i bodźców oraz socjalizować się z innymi zwierzętami, w tym oczywiście psami oraz ludźmi. Obecny czas ( #zostańwdomu ) nie sprzyja spotykaniu się z ludźmi i wychodzeniu z domu co wcale nie znaczy, że już wszystko stracone i cały okres socjalizacji zostanie zmarnowany. Nadal możecie zrobić wiele, by dobrze wykorzystać krytyczny dla rozwoju szczeniaka okres socjalizacji.

Wzbogacanie środowiska w domu

Pierwszą rzeczą jaką możecie zrobić, to wzbogacenie szczeniakowi otaczającego go środowiska. Im więcej różnych przedmiotów, powierzchni, dźwięków i smaków pozna i pozytywnie sobie skojarzy, tym lepiej.

Zabawki i inne przedmioty

Możecie kupić mu lub własnoręcznie wykonać zabawki wykorzystując przy tym materiały o różnych fakturach i kolorach. Dobrym pomysłem jest przygotowanie dla malucha kilku różnych zabawek węchowych lub zapachowego safari w domu. Wystarczy, że wśród różnych przedmiotów umieścicie ciekawe dla szczeniaka zapachy i pozwolicie mu niuchać do woli. Warto pamiętać o tym, że węch jest jednym z najważniejszych zmysłów dla psa. To właśnie poprzez zapachy szczeniak zdobywa wiele informacji o otaczającym go świecie.

Możecie też zapoznać malucha z różnymi, z jego punktu widzenia dziwnymi, przedmiotami takimi jak parasol, plastikowa torba, odkurzacz, mop, suszarka do włosów itp. Wszystkie te przedmioty bez problemu znajdziecie w domu. Pamiętajcie tylko, by nie straszyć nimi szczeniaka i nie prowokować go do ich podgryzania. Stwarzajcie takie sytuacje, by w obecności nowych przedmiotów szczeniak zachowywał się neutralnie i nagradzajcie tylko spokojne zachowanie.

Dźwięki

W okresie socjalizacji dobrze jest też nauczyć szczeniaka spokojnej reakcji na różne dźwięki, na przykład odgłos włączonego odkurzacza, suszarki, blendera, ale też dzwonka czy pukania do drzwi. Najważniejsze w procesie oswajania szczeniaka z nowymi dźwiękami jest stopniowe podnoszenie ich intensywności. Nie możemy od razu rozkręcić odkurzacza na maksa z nadzieją, że szczeniak nie przestraszy się tego nagłego warkotu. Proces przyzwyczajania psa do różnych dźwięków opisywałam już dość szczegółowo w tym wpisie.

Powierzchnie

W domu dysponujemy też różnymi powierzchniami, po których szczeniak może sobie chodzić. Drewniany parkiet, panele, płytki czy dywany to tylko kilka podstawowych opcji. Możecie też przygotować szczeniakowi ścieżkę sensoryczną z wycieraczki do butów, koca, poduszki czy folii bąbelkowej. Użyjcie takich materiałów, jakie znajdziecie w domu. Nauczcie swojego szczeniaka przechodzić, siadać i kłaść się na różnych, również niestabilnych powierzchniach. Dzięki temu w przyszłości Wasz pies nie będzie miał problemów z poruszaniem się po różnych powierzchniach.

Smaki

Nie można też zapominać o zapoznaniu szczeniaka z różnymi smakami. Jeżeli psiak będzie cały czas karmiony tylko jednym rodzajem pożywienia, może w przyszłości nie chcieć jeść nic innego. Postarajcie się urozmaicać posiłki i dawać szczeniakowi różne smakołyki czy gryzaki. Oczywiście zawsze sprawdzajcie ich skład i obserwujcie czy Wasz szczeniak nie jest na nie uczulony. Starajcie się też podawać posiłki w miskach wykonanych z rozmaitych materiałów i w różnych miejscach. Czasem przygotujcie szczeniakowi posiłek w metalowej miseczce i podajcie go w kuchni. Innym razem wydajcie mu jedzenie w plastikowej misce na przykład w salonie. Dzięki temu nie powinniście mieć w przyszłości problemów z karmieniem psa w nowych miejscach.

Nauka samodzielności

Nauka samodzielności jest szczególnie ważna w czasie epidemii, gdy większość czasu spędzamy ze szczeniakiem w domu. Jeżeli już teraz nie zaczniemy przyzwyczajać go do zostawania samemu, to w przyszłości mogą pojawić się różnego rodzaju problemy separacyjne. Wbrew pozorom epidemia jest świetnym czasem na rozpoczęcie prawidłowej nauki samodzielności. Nauka ta wymaga trochę czasu, którego zwykle nie mamy. W normalnych warunkach, gdy w domu pojawia się szczeniak, bierzemy przeważnie dwutygodniowy urlop. Co jednak kiedy Wasz psiak potrzebuje więcej czasu na naukę samodzielności? Czas epidemii umożliwia wydłużenie tej nauki i podzielenie jej na mniejsze etapy. Dzięki temu cały proces będzie dla szczeniaka mniej stresujący i przyniesie lepsze rezultaty w przyszłości.

Naukę samodzielności w domu można rozpocząć od wyjścia do innego pokoju i zamknięcia drzwi na kilka sekund. Dla bardziej wrażliwych psów dobrze sprawdzają się też bramki ochronne dla dzieci. Szczeniak cały czas nas widzi ale nie ma do nas bezpośredniego dostępu. Oczywiście nie zostawiamy szczeniaka samego sobie. Można dać mu gryzak lub zabawkę węchową, by miał się czym zająć. Pamiętajcie, że w okresie socjalizacji chcemy budować jak najwięcej pozytywnych skojarzeń z nowymi dla szczeniaka sytuacjami. Z czasem można oczywiście wydłużać czas, w którym zostawiamy szczeniaka samego. Czas epidemii można też świetnie wykorzystać na wprowadzenie klatki.

Przyzwyczajanie do dotyku i zabiegów pielęgnacyjnych

Wiele szczeniaków nie lubi być podnoszona ani dotykana przez ludzi. Szczególnie wrażliwe na dotyk są psie łapy, pysk i uszy. Czas spędzony ze szczeniakiem w domu podczas epidemii można poświęcić na przyzwyczajanie go do dotyku, podnoszenia i podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych. Na moim blogu możecie znaleźć wpisy, w których krok po kroku pokazuję jak można przyzwyczaić szczeniaka do kąpieli, mycia zębów czy obcinania pazurów.

Socjalizacja z różnymi ludźmi i obcymi psami

Największym wyzwaniem może wydawać się socjalizacja z różnymi ludźmi, psami i innymi zwierzętami. Jak można się prawidłowo socjalizować, skoro podczas epidemii mamy trzymać od siebie dystans? Tego typu wątpliwości wynikają często z niezrozumienia tego, jak prawidłowo należy socjalizować szczeniaka. Socjalizacja nie powinna polegać na przypadkowych kontaktach z jak największą liczbą ludzi czy psów. Jeżeli mamy szczeniaka z natury nieśmiałego to tak przeprowadzona socjalizacja sprawi tylko, że będzie bał się nowych ludzi i psów jeszcze bardziej. Jeśli zaś mamy szczeniaka pewnego siebie, to najpewniej nauczymy go nadmiernej ekscytacji na widok ludzi i psów. W przyszłości będzie więc skakał po obcych ludziach i lizał ich po twarzy, a spokojne minięcie się z innym psem na chodniku będzie niemożliwe.

Dużo lepszym sposobem na bezpieczną socjalizację szczeniaka jest pokazywanie mu zarówno ludzi jak i psów z pewnego dystansu. Możecie wybrać się ze szczeniakiem umieszczonym w torbie socjalizacyjnej na krótki spacer. Maluch będzie mógł obserwować otaczający go świat, ale będzie się przy tym czuł bezpiecznie. Żaden reaktywny pies puszczony luzem nie podbiegnie do niego i go nie wystraszy. Czas epidemii sprzyja też zachowaniu dystansu pomiędzy ludźmi. Dzięki temu przypadkowe osoby nie będą do Was podchodzić i głaskać Waszego psiaka. Jest to zwykle poważny problem, bo większość osób nie ma w zwyczaju prosić opiekuna szczeniaka o pozwolenie na pogłaskanie go. Niestety takie niekontrolowane głaskanie przez obcych ludzi może negatywnie odbić się na psychice szczeniaka i na jego zachowaniu w stosunku do obcych ludzi w przyszłości.

Innym dobrym sposobem na bezpieczne pokazywanie szczeniakowi otaczającego go świata w czasie epidemii jest przyzwyczajenie go do jazdy samochodem i podjechanie do najbliższego sklepu. W okolicy sklepów kręci się zwykle najwięcej różnych ludzi. Szczeniak będzie mógł też przyjrzeć się foliowym siatkom czy wózkom sklepowym. Siedząc w zamkniętym samochodzie zarówno wy jak i inni ludzie jesteście bezpieczni, a Wasz szczeniak może spokojnie obserwować wszystko z bezpiecznej odległości.

Również siedząc w domu możemy zrobić wiele, by przyzwyczaić szczeniaka do wyglądu i sposobu zachowania się różnych ludzi. Trzeba pamiętać, że psy kiepsko generalizują. Oznacza to, że w oczach szczeniaka dziecko, kobieta w sukience i mężczyzna w kapeluszu to jakby zupełnie inne gatunki ludzi. Można przyzwyczaić szczeniaka do tego, że ludzie wyglądają i zachowują się bardzo różnie, przebierając się w domu. Możecie zakładać różne płaszcze, nakrycia głowy, buty, sztuczne wąsy, wziąć do ręki parasol, lub siatkę na zakupy, zacząć chodzić szurając nogami lub o kulach…itd. Pamiętajcie tylko, że nie chcemy szczeniaka tymi przebraniami i dziwnym sposobem poruszania się przestraszyć. Jeśli macie wyjątkowo lękliwego psiaka, przebierajcie się tak, by to widział. Nie zapomnijcie też o masie smakołyków czy fajnej zabawie ulubionym szarpakiem Waszego szczeniaka. Dobrze, by każdy z domowników znalazł trochę czasu na spędzenie go ze szczeniakiem. Im więcej rożnych osób będzie się z nim bawić, karmić go i pielęgnować tym lepiej.

Trzeba pamiętać, że każdy pies ma pewne predyspozycje wynikające z genów. Nie ma więc jednego dobrego planu socjalizacji, który sprawdzi się u wszystkich szczeniaków tak samo dobrze. Obecna sytuacja na pewno sprzyja szczeniakom bardziej wrażliwym i lękowym. Możemy bowiem stopniowo przyzwyczajać je do nowych bodźców i sytuacji. Jednak w przypadku szczeniaków bardziej pewnych siebie, nauka spokojnego zachowania też jest niezwykle istotna. Bardzo ważny podczas okresu socjalizacji, szczególnie w czasie epidemii, jest otwarty umysł i kreatywność opiekuna. Choć okres socjalizacji jest krótki pamiętajcie, że Wasze psy zdobywają nowe doświadczenia i uczą się prawidłowych zachowań przez całe swoje życie.